मेरो लागि विदेशको यात्रा पहिलो पटक थियो । म आफ्नो देश बाहेक कुनै पनि देशमा गएको थिएन । मेरो पहिलो विदेशको यात्रा पनि युरोप भयो । यात्राका क्रममा मैले युरोपका विभिन्न देशहरूको भ्रमण तथा अवलोकन गर्न मौका पाए । एक दिन म घुमफिरको लागि फ्रान्सको एनेमस सिटीमा ह्यान्डिक्राफ्ट समारोह अवलोकन पश्चात् फर्किने क्रममा नजिकैको पार्कमा त्यहाँका मेयरले भाषण गरिरहेको देखे ।
तर, त्यहाँ उनको जम्मा ५ जना ब्यक्तिले सुनिरहेका थिए । मैले म सँगै रहेका फ्रान्सेली साथीलाई उसको भाषण सुनेर मलाई अङ्ग्रेजीमा अनुवाद गरेर भन्न अनुरोध गरे ? तर, साथीले मलाई यस्तो जवाफ दिए, यस्ता जोकरको कुरा सुन्न हामीलाई फुर्सद छैन् । उनले यति भनेपछि मैले मन मनै सोचे आज यस्तै कार्यक्रम हाम्रो ठाउँमा भएको भए सयौँ कार्यकर्ताहरूको ताती हुन्थ्यो होला ? तर, यहाँका नागरिकहरूलाई भने कुनै वास्ता रहेन छ । मनमा यस्तै कुरा सोचिरहेको थिए ।
तर, साथीले मलाई घरमा छोडेर आफू काममा जानु छ, भनेर भनेर भन्यो । मलाई भने यहाँको राजनीतिक पद्धति को बारेमा जान्न बुझ्न मन थियो । उसलाई एक दिनको छुट्टी मिलाउन भने, तर उसले मलाई काममा जसरी नि जानु पर्छ, भन्यो । न त उसले उक्त भाषणमा चासो गर्यो ? न त अन्य व्यक्तिले नै चासो दिएका थिए । यहाँका नागरिकहरूले आफ्नो कामलाई यति प्राथमिकता दिँदारहेछन् , कि काम नगरेर खानु पाप हो, जस्तो ? उनीहरूले हप्तामा ५ दिन अनिवार्य काम गर्छन् । अनि छुट्टीको समयमा व्यक्तिगत र घरायसी क्रियाकलापमा रमाइलो गर्दछन् ।
अझ हिमाल पहाड तिर हाइकिङ, ट्रेकिङमा जान्छन् । तर, हाम्रो नेपालमा नागरिकहरू भने काम भन्दा पनि राजनीतिलाई बढि चासो दिएको मलाई लाग्छ । प्रत्येक व्यक्ति कुनै न कुनै पार्टीको कार्यकर्ताको रुपमा आवद्ध छन । कुनै एउटा नेता आयो भने गाडीका गाडी भाषण सुन्न पूर्व मेचीदेखि महाकाली सम्म कुँदिन्छौँ । चुनाब आयो भने, चिसो रात र चर्को गर्मी नभनी नेताको झोले बनेर धुलो खाँदै उडाउँदै नारा जुलुसमा होमिन्छौँ । तर, एक दुई वटा बाख्रा पालेर थोरै आम्दानी गर्न फुर्सद हामीमा छैन् । हो हामी त्यही नीर चुक्यौँ जस्ताले मलाई लाग्छ ।
हामीलाई चोक चौतारोमा गएर खुब राजनीतिक गफ गर्न आउँछ । हामी बेरोजगारी भयौँ, भनेर फुर्सदिला हुन्छौँ । दिनरात टाइम पास भन्दै जुवा तास खेल्छौँ । तर, हामी आयस्रोत हुने कर्म गर्न पटक्कै मन दिदैनौँ । हामीले लुटेर भ्रष्टाचार गरेर महल बनाउनेलाई जय जयकार गरियो तर, दुख गर्ने पसिना बगाएर काम गर्नेलाई तल्लो स्तरबाट हरियो । हो, हामी त्यहाँ नीर अझ चुक्यौँ । युरोपेलीहरू जीवनको ६०– ६५ वर्ष सम्म दिनमा ८ घण्टा खटेर काम गर्दो रहेछन्, अनि आफूले तिरेको करको आधारमा बुढेसकालमा भत्ता खाएर बस्दो रहेछन् । हामी धेरै जसो नेपालीलाई काम र करको बारेमा थाहा छैन । तिरे पनि त्यो अनुसारको सुविधा छैन । ओहो । हाम्रो देश बिग्रेको जनता झोले र अल्छी, अनि सरकार बल्छी भएर पो रहेछ ।
खड्का हाल : पोर्चुगलमा छन् ।