दाङ, २७ फागुन । बन डढेलोले बन सम्पदा बर्षेनी नाश हुन थाले पछि दाङमा यो बर्षदेखि शुन्य वन डढेलो महाअभियान शुरु गरिएको छ । डिभिजन वन कार्यालय दाङले गर्मीयाममा समस्याका रुपमा रहेको वन डढेलोलाई शन्य बनाउनका लागि नयाँ र महत्वाकाँक्षी अभियान शुरु गरेको छ ।
शुन्य वन डढेलो महाअभियानको पहिलो चरणमा डिभिजन वन कार्यालय दाङ मातहतका आठ वटा सव डिभिजन वन कार्यालयलाई तीन जोखिम क्षेत्रमा बिभाजन गरीएका छ । ती क्षेत्रमा पर्ने सवै वन समूहलाई वन डढेलोको संवेदनसीलताका आधारमा जोखिम क्षेत्र पहिचान गरी वन डढेलो जोखिम नक्शा तयार गरिएको छ ।
जोखिमलाई उच्च, मध्यम र सामान्य गरी तीन भागमा बर्गिकरण गरिएको छ । जस अन्र्तगत उच्च जोखिममा ८३ वटा वन समूह परेका छन । त्यस्तै, मध्यम खालको जोखिममा ४६ र सामान्य जोखि क्षेत्रमा ४४ वटा वन समूहको रहेको डिभिजन वन कार्यालय दाङका कार्यालय प्रमुख डिभिजनल वन अधिकृत दिपक ज्ञवालीले जानकारी दिए । ती वन समूहहरु मध्ये ९२ वटा वन समूह वन डढेलो नियन्त्रणका लागि सक्रिय रहेका र ८१ वटा वन समूहहरु भने वन डढेलो नियन्त्रणका लागि निष्कृय देखिएको अध्ययनले देखाएको छ ।
बबर्इ गाउँपालिका र घोराही उपमहानगरपालिका अन्र्तगत रहेका अधिकांश सामुदायिक वनहरु र केहि राष्ट्रिय वनको क्षेत्र बन डढेलोको उच्च जोखिममा रहेको कार्यालयले जनाएको छ । बंगलाचुली र दंगीशरणका गाउँपालिका अन्र्तगतका वन क्षेत्र मध्यम जोखिममा तुल्सीपुर उपमहानगरपालिका र घोराही उपमहानगरपालिकाको नारायणपुर र हापुर क्षेत्र वन डढेलोको न्यून जोखिममा रहेका छन । महाअभियानको शुरुवाती चरणमा डिभिजन वन कार्यालय अन्र्तगतका कमिरेचौर, सुनपुर र अम्विकेश्वरी सव डिभिजन वन कार्यालयको डिभिजन वन कार्यालय घोराहीमा, नाराणपुर, बिजौरी र तुल्सीपुर सव डिभिजन वन कार्यालयको बिजौरीमा र दंगीशरण र पुरन्धारा सव डिभिजन वन कार्यालयको हापुर पुरन्धारामा वन डढेलो जोखिम पहिचान तथा नक्शांकन अन्तरक्रिया गोष्ठी सम्पन्न गरेको छ ।
दाङमा तीन स्थानमा सम्पन्न अन्तक्रिया गोष्ठीबाट प्राप्त नतिजालाई डिभिजन स्तरमा गरिएको बिष्लेषण गरी वन डढेलो नियन्त्रण रणनिति तय गर्न डिभिजन स्तरको अन्तक्रिया गोष्ठीले डढेलोको मुख्य कारण र समाधानको उपाय समेत पहिचान गरेको छ । पछिल्लो सात बर्षमा दाङका बिभिन्न ४ सय ६३ स्थानमा लागेको वन डढेलोका कारण ४२ हजार ६ सय १९ हेक्टर वन क्षेत्र प्रभावित भएको कार्यालयले जनाएको छ । जसबाट एक जनाको ज्यान गएको छ ।
९ घर जलेर नष्ट भएका छन । वन क्षेत्रमा घाटगद्धी गरी राखिएको ५ सय ३४ क्यू फिट जलेर नष्ट भएको छ भने हजारौ बहुमूल्य वनस्पति नष्ट भएका छन । वन डढेलोका कारण वन्यजन्तुको बासस्थान नाश भएको छ ।